Omdat de Nederlandse samenleving in de loop der jaren een multiculturele samenleving is geworden, is het van groot belang respect te hebben voor de godsdienst en de geloofspraktijken van de ander. Onwetendheid omtrent deze zaken mondt vaak uit in vooroordelen en in het ergste geval in haat jegens de ander. Wat kan het godsdienstonderwijs in Nederland bijdragen aan het goed laten functioneren van onze multiculturele maatschappij?
Verschillende soorten basisonderwijs
Het basisonderwijs bestaat voor het grootste deel uit openbare scholen. Dit zijn scholen die niet gekleurd zijn door een bepaalde geloofsovertuiging. Openbare scholen zijn in die zin neutraal te noemen. Daarnaast zijn er de bijzondere scholen. Er zijn algemeen bijzondere scholen die vanuit een bepaald pedagogisch perspectief werken, zoals de montessorischolen en het jenaplanonderwijs. En er zijn confessioneel bijzondere scholen die vanuit een bepaalde religieuze traditie werken, zoals de islamitische scholen en het christelijk onderwijs.
Onderwijs in religie
Het basisonderwijs heeft de wettelijke plicht om kennis over te dragen aan de leerlingen omtrent de grootste wereldreligies. Dit betekent dat er les wordt gegeven over het christendom, het jodendom en de islam, maar eventueel ook over het hindoeïsme en het boeddhisme. De leerlingen krijgen op die manier inzicht in de verschillende geloofsovertuigingen, rituelen en feestdagen van de genoemde godsdiensten. Deze kennis kan op positieve wijze bijdragen aan een wederzijds begrip en respect voor elkaar, en dat is hard nodig in een multiculturele samenleving als de onze.
Christelijke onderwijs
Het christelijk onderwijs wordt grofweg onderverdeeld in rooms-katholiek onderwijs en protestants-christelijk onderwijs. Op christelijke scholen wordt de eigen religieuze identiteit onderwezen. Er wordt gezamenlijk gebeden, er worden christelijke liedjes gezongen en de kinderen maken op een speelse manier kennis met de Bijbel. Praten en vragen stellen over het geloof horen hier ook bij. Religieuze themataarten zijn te vinden op jeeigentaart.nl, de online taartenshop voor communie-, vormsel-, Kerst- of Paastaarten. Verder wordt de betekenis van de christelijke feestdagen aan de hand van Bijbelse verhalen duidelijk gemaakt.
Islamitisch onderwijs
Het islamitisch onderwijs is gebaseerd op de Koran en de Soenna. De Koran is het heilige boek van de islam en wordt als leidraad voor het leven aangewend. De Soenna omvat de islamitische leefregels die gebaseerd zijn op het gedrag van de profeet Mohammed. Dit gedrag representeert het geloof en dient zo goed mogelijk te worden nagevolgd. Essentieel is het respectvol omgaan met elkaar. Andere kenmerken van het islamitisch onderwijs zijn bijvoorbeeld het leren reciteren van Korenverzen en het gezamenlijk bidden.
Religiewetenschappen
Misschien is het een goed idee om zelf een steentje bij te dragen aan een samenleving die gebaseerd is op wederzijds respect. Momenteel zijn er meerdere universiteiten die een studie Religiewetenschappen of Vergelijkende Godsdienstwetenschappen aanbieden. Naast het bestuderen van de grote wereldreligies komen vakken als godsdienstpedagogiek, godsdienstfilosofie, godsdienstgeschiedenis, godsdienstsociologie en godsdienstpsychologie aan de orde. Een verrijking voor de eigen geest en tevens een goede investering in de toekomst van onze kinderen, indien deze kennis wordt doorgegeven aan de leerlingen van welke basisschool dan ook!